Nood aan vereenvoudigde coronamaatregelen
Kappers en andere niet-medische contactberoepen gaan weer op slot, niet essentiële winkels mogen enkel op afspraak werken en in grote winkels (Ikea-stijl) mogen voortaan slechts vijftig mensen tegelijk binnen. Telewerk blijft verplicht, want – zo moet u weten – dat is al een hele tijd verplicht en de contactbubbel krimpt weer tot vier personen en geen tien meer. Dat hoorden we de allemaal in de middag van 24 maart 2021 op de live persconferentie van het overlegcomité dat vervroegd bijeen kwam. Vervroegd of te laat? Oh en voor ik het vergeet: de lessen in het onderwijs worden volledig, ter uitzondering van de kleuterscholen, opgeschort voor één week met ingang op maandag 29 maart. Dat betekent dat er in het lager en in het secundair onderwijs geen les meer gegeven zal worden in de week voor de paasvakantie. In dit artikel maak ik de moeilijke denkoefening te reflecteren over de maatregelen waaraan we ons allen de volgende vier weken dienen te houden.
Ondertussen krijg ik al een mailtje van mijn kapper in mijn inbox met de ongelukkige mededeling dat haar salon voor vier weken de deuren moet sluiten. De rector van de Universiteit (KUL) deed er ietsje langer over, maar ook zijn woorden kon ik deze ochtend bij het ontbijt verorberen. Ik ben genoodzaakt enkele plannen die ik had gemaakt met – jawel – tien vrienden in de buitenlucht, af te zeggen en ik moet toch even bekijken of de podcastopnames voor de reeks Student@Night nog wel kunnen doorgaan.
Ik krijg als maar meer flashbacks van vorig jaar en ik weet niet hoe ze te plaatsen. Herinnert u zich nog de persconferentie met toenmalig premier Sophie Wilmès die aankondigde dat het land volledig op slot zou gaan. Total lockdown, they used to call it. Contactbubbel, quarantaine, contacttracing, afstand bewaren, staycation, knuffelcontact, buitenbubbel, eerste golf, tweede golf en inmiddels al een derde golf. Waarschijnlijk vergeet ik nog een aantal woorden en dus stel ik voor dat Van Dale een coronalexicon opstelt waaraan politici zich dienen te houden zodat burgers een éénduidig overzicht krijgen over wat men bedoelt. Is dat niet exact wat we gemist hebben het afgelopen jaar? Eénduidigheid en simpliciteit in de zaak.
De rector van de Universiteit (KUL) sprak over één week online onderwijs zodat we na de paasvakantie terug kunnen schakelen naar de situatie waarin on-campus les kan met maximum twintig procent bezettingsgraad. Ironisch genoeg had ik me net ingeschreven voor mijn eerste on-campus les in de aula sinds I-don’t-remember die zou doorgaan op woensdag 31 maart. U zou zich kunnen afvragen waarom ik zo stom was om pas zestien dagen nadat de eerste on-campus lessen van start gingen, naar een les te gaan. Ik zal u vertellen dat ik niet anders kon. De meeste lessen werken tegenwoordig met een inschrijfsysteem. Iedere student krijgt één ‘tegoedbon’ om naar de les te komen, maar als er van de 300 studenten slechts 68 naar de aula mogen gaan, is het vechten om je plaats. Geen verwijt naar de professoren hoewel ik de mail van de rector toch even persoonlijk opnam. Er verandert heus niet zoveel voor studenten in het hoger onderwijs.
De minister van onderwijs uitte zich daarentegen misnoegd over de uitspraken die gisteren op het overlegcomité werden gemaakt. De lessen in het lager en secundair onderwijs worden volledig opgeschort en als je op afspraak naar de Ikea kan gaan, meent meneer Weyts dat de maatregelen voor het onderwijs disproportioneel zijn. Zo meent hij dat afstandsonderwijs op zijn minst overwogen had moeten worden om leerachterstand tegen te gaan. Ik wil zo vrij zijn daar twee opmerkingen over te maken. Enerzijds zit de Vlaamse minister-president, partij- en regeringsgezel van minister Weyts in het overlegcomité dat zich over de maatregelen buigt en anderzijds ontkent minister Weyts uit hart en nieren dat de situatie in het lager en secundair op dit moment onhoudbaar is. Her en der vallen leerlingen en leerkrachten uit omdat ze in quarantaine moeten. Hield hij bij zijn uitspraken rekening met de leerachterstand die leerlingen oplopen door in quarantaine te moeten na een hoog-risicocontact?
Dan keer ik terug tot de essentie van de zaak. Afgelopen zomer leefden we met minder restricties en toch wist iedereen dat er een dag zou komen waarop we terug op onze limieten gewezen zouden worden. Naar aanleiding van dat moment legde de toenmalige Nationale Veiligheidsraad zich toe op een coronabarometer. Die moest aanduiden wanneer welke maatregelen zouden gelden om zo de zaak te versimpelen. Toen kwam er een nieuwe federale regering en de zaak veranderde weer: het woord coronabarometer is sindsdien niet meer gevallen. Neen. In plaats daarvan kregen de overheden carte blanche (lees: op advies van ...) om op ieder overlegcomité opnieuw gepaste maatregelen te nemen.
Laat me duidelijk zijn en stellen dat ik in dit artikel geen enkele maatregel in vraag wil stellen. Ik wil enkel duiden dat de wirwar aan maatregelen ervoor zorgt dat mensen de draad kwijt geraken. We zijn geen jojo’s en we willen houvast hebben. Psychologen menen dat de algemene motivatie ineenstuikte na de heropening van de kappers omdat dat een vals gevoel van veiligheid gaf. Helaas is de stem van psychologen en dus het aandeel aan mentaal welzijn in het beleid nihil. De motivatie taant en vooral bij een groep ongehoorde studenten: al enkele dagen troepen ongehoorzame, onsolidaire en ronduit egoïstische studenten samen op het Leuvens Ladeuzeplein en op het Gentse Sint-Pietersplein. Ik gebruik deze straffe woorden omdat ik goed besef dat die groep studenten waarover ik het heb een kleine minderheid is van het geheel aan studenten dat braaf achter diens computer naar de les kijkt. Toch moet een minderheid niet ongehoord blijven, want die wijst erop dat er iets grondig mis is met hoe het beleid gevoerd wordt.
De communicatie van de overheid, gisteren na afloop van het #Overlegcomité, was lamentabel. Maar laat dit duidelijk zijn: wat de UGent en andere HO-instellingen de komende weken zullen doen op het vlak van onderwijs, is afgetoetst met en goedgekeurd door de overheid. (1/2) https://t.co/xSk8jTASUi
— Rik Van de Walle (@rvdwalle) March 25, 2021
De rector van de Universiteit van Gent – trouwens niet dezelfde rector van wie ik een mail kreeg – verwoordt het hier perfect: de communicatie na het overlegcomité van gisteren was lamentabel. De mensen hebben nood aan éénduidigheid. Wat kan en wat kan niet. Geen valse beloftes, geen onzinnige versoepelingen meer die achteraf weer moeten worden teruggedraaid. De premier beloofde dat alle versoepelingen definitief zouden zijn. Maak het waar en als het nu niet mogelijk is, beloof dan niet dat het volgende week wel mogelijk zal zijn. Het virus is toch onvoorspelbaar? Psychologen pleiten voor een als-dan-systeem. Ik dacht dat het overlegcomité de volgende als-dan-clausule al had aangenomen? Het aantal nieuwe besmettingen per dag moet lager zijn dan 800; het aantal nieuwe ziekenhuisopnames per dag moet lager zijn dan 75; de positiviteitsratio moet onder de 3%, eenvoudiger geformuleerd: maximum één staal op 33 mag positief zijn (bron: VRTNWS).
Houd u aan uw woord voor het algemeen goed. Of moet ik misschien komen uitleggen wat het algemeen goed betekent? Dm me.
